Ex-Proof, patlamaya dayanıklı ürünlerin anlamını ifade eder. Ex-Proof terimi, patlamaları önleyebilecek ve meydana geldiklerinde patlamaya dayanabilecek elektrikli ve elektrikli olmayan ürünleri tanımlamak için kullanılır. Patlamaya dayanıklı ürünler, içinde oluşabilecek bazı gazların veya buharların patlamasına karşı koruma sağlar.

Patlamaya karşı korumanın anlamını anlamak için, terimin içeriğine ve onu tanımlayan kuruluşa bakmalıyız. NFPA (Ulusal Yangından Korunma Derneği) 1897’de NEC (Ulusal Elektrik Yasası) düzenlemeye başladı. NEC, NFPA kod aralığına dahil edildikten sonra NFPA 70 ve ANSI / NFPA 70 olarak adlandırılır.

NEC, tehlikeli yerlerde ürün tasarımı sırasında kullanılır. Patlamaya dayanıklı, toz geçirmez, alev geçirmez, toz geçirmez, basınca dayanıklı ve gerçekten güvenli ve hava geçirmez montaj yöntemleri gibi çeşitli kabul edilebilir koruma teknolojilerini tanımlar. Bu tanımlar, tehlike sınıflandırma alanında kurulu olan tüm bileşenlerin karşılaması gereken kriterleri tanımlar.

Patlamaya dayanıklı (Ex Proof) ürünlerin dayanıklılık standartlarını karşılamak için geliştirilen özel zırh;

  • Ekipmandaki olası patlamalar,
  • Kıvılcımlar veya yaylar nedeniyle buharların, gazların, tozların ve çevresindeki liflerin alev almasını önlemektedir.

Ex-Proof Ürünlerin Kullanım Alanları

Ex Proof;

  • Petrol,
  • Petrol ürünleri,
  • Kimya,
  • LPG,
  • Doğal gaz,
  • Kömür madenleri,
  • Tahıl siloları,
  • Şeker fabrikaları,
  • Ahşap ve mobilya fabrikaları,
  • Ekmek fırınları ve fabrikaları,
  • Yanıcı, patlayıcı ve patlayıcı maddeleri içeren birçok sanayi dalında kullanılır.

Normal çalışması veya patlama arızası çıkmaması için Ex Proof ürünleri tercih edilir. Bazı durumlarda (gaz, toz veya yanıcı gaz gibi) patlayıcı bir atmosfer oluşabilir. Elektrikli cihazların oluşturduğu kıvılcımlar ve yaylar bu ortamlara zarar verebilir ve patlamalara neden olabilir. Bu nedenle doğru Ex Proof ürünü çok önemlidir.

Patlayıcı Ortam Nedir?

Patlayıcı, yanıcı ve yanıcı gazların, tozun veya buharların hava ile karıştığı ve patlama tehlikesi yarattığı alanlara patlayıcı ortamlar denir.

Patlayıcı atmosfer üç bölümden oluşur:

  • Patlayıcı madde, patlayıcı, yanıcı gaz, buhar veya toz
  • Oksijen
  • Enerji yani kıvılcım

Bu ortamlar yanma olayı için çok tehlikelidir.

Ex-Proof Koruma Sınıfları

Patlayıcı ortamlarda kullanılan elektrikli cihazların koruma dereceleri farklı olmaktadır. Bu dereceler patlamanın derecesini ve Ex Proof maddesinin dayanıklılığı ile doğru orantılıdır.

D Tipi Koruma (Alev Sızdırmayan Koruma)

Potansiyel olarak patlayıcı gazları tutuşturabilen parçalar muhafazanın içinde yer almaktadır. Bu parça dahili patlama basıncına dayanır ve patlamanın çevredeki atmosfere yayılmasını önler. Örneğin; anahtar, kontrol anahtarı, kontrol paneli, motor, trafo, ısıtıcı, aydınlatma ekipmanları olabilmektedir. Bu ürünlerin standartları EN 60079-1 ve IEC 60079-1’dir.

E Tipi Koruma (Arttırılmış Koruma)

Bu koruma sınıfında, elektrikli malzemelerin içinde ve dışında; aşırı ısıyı, kıvılcımları ve yayları önlemek için daha yüksek seviye önlemler alınır. Örneğin; dağıtım kutusu, bağlantı kutusu, kabin, motor, armatür, terminal olarak belirtilir. Bu ürünlerin standartları EN 60079-7 ve IEC 60079-7’dir.

P Tipi Koruma (Basınca Karşı Dayanıklılık)

Bu koruma sınıfında, dışarıdan içeriye atmosfer basıncı, muhafazaya dışarıdan girmediğinden emin olmak için ekipmanı kaplayan kısımda daha yüksek basınçlı koruyucu gaz kullanılarak önlenir. Örneğin; anahtarlar ve kontrol panelleri, motorlar, analizörler, bilgisayarlar. Bu ürünlerin standartları EN 60079-2 ve IEC 60072-2’dir.

İ Tipi Koruma (Emniyet Sahibi Devreler)

Bu koruma sınıfında elektrikli ekipman kendinden güvenli devreler içerir. Bu devreler nedeni ile tehlikeli alana giren enerji kısıtlanır, böylece patlayıcı bir atmosfer tutuşur. Örneğin; ölçüm ve kontrol teknolojisi, bilgi teknolojisi, sensörler ve aktüatörler. Bu ürünlerin standartları EN 60079-11 ve IEC 60072-11’dir.