Exproof kelimesi İngilizce olup explosion proof kelimelerinin kısaltılmış halini ifade etmektedir. İngiliz sanayisinde explosion protection şeklinde de kullanılmaktadır. Exproof nedir diye sorulduğunda ilk akla gelen patlamaya karşı korunmuş olan anlamıdır. Patlayıcı ortamlarda bulunan elektrikli aletler kıvılcımlar çıkartarak büyük tehlikelere sebep olabilmekte ve bunun sonucunda can ve mal kayıpları meydana gelmektedir. Bu tehlikelerin önüne geçilmesi amacıyla kullanılan elektrik ürünlerinde farklılaştırmalara gidilmekte, exproof ürünler tercih edilmektedir. Exproof ürünler tercih edilmesinin ardından herhangi bir kaza meydana gelmesi durumunda bu ürünler patlamadan etkilenmemekte, alev almamakta, hasar görmemekte ve sistemini korumaktadır. Bu ürünler belli firmalar tarafından uluslararası standartlar gözetilerek üretilmektedir. Hem ürünler hem de imalat yerleri bağımsız kuruluşlar tarafından düzenli olarak denetlenmekte ve ex ve standart uygunluğu gözetilerek sertifikalandırma yapılmaktadır. Bu ürünlerin dayanıklılığını Underwriters Laboratories ve Intertek gibi uluslararası laboratuvarlar test etmektedir. Exproof üretim standartları ATEX, IEC ve IECEx şeklindedir. Temmuz 2003 itibariyle Avrupa Birliği tarafından uygulanmaktadır. Exproof nedir sorusunu özetlemek gerekirse patlayıcı ortamlarda korunma durumu exproof ve bunun için kullanılan elektrikli aletlere de exproof elektrikli aletler şeklinde ifade edilmektedir.
Exproof Ürünlerin Kullanım Alanları
Exproof ürünlerin kullanım alanları aşağıda verilmiştir:
- Petrol üretimi ve türevi ürünler
- Kömür madenleri
- Tahıl ürünleri depolama alanları
- Çimento üretim alanları
- Doğal gaz ve sıvılaştırılmış doğal gaz nakliye gemileri
- Uçak tamir hangarları
- Büyük yemekhaneler
- Mobilya, sunta ve kereste fabrikaları
- Kimyasal ürün üretimi yapılan alanlar
- Boya imalatı yapılan alanlar
- Alkollü içecek imalatı yapılan alanlar
Exproof elektrikli aletler koruma sınıflarına ayrılmıştır. Bu sınıflar d tipi, e tipi, p tipi, i tipi ve n tipi şeklindedir. D tipi koruma alev sızdırmayan muhafaza şeklindedir. Üründeki muhafaza sayesinde patlama engellenir. E tipi koruma arttırılmış emniyet olarak geçmektedir. Aşırı sıcaklık ve kıvılcım oluşma olasılıklarına karşı yüksek tedbir alınmıştır. P tipi muhafaza basınca dayanıklılık olarak geçmektedir. Dışarıdan içeriye sızmalara karşı engelleme yapılmıştır. İ tipi koruma emniyetli devreler olarak geçmektedir. Elektrikli cihazın kendisinde emniyetli devreler bulunmakta ve patlamalar engellenmektedir. N tipi koruma ark önleyici olarak geçmekte ve yine olası patlamaları engelleyen bir mekanizmaya sahiptir.
